Ô tô – một trong những loại phương đang dần trở nên phổ biến ở thị trường xe Việt Nam. Xe ô tô được chia ra làm nhiều bộ phận khác nhau. Cảm biến tốc độ là một trong những bộ phận quan trọng giúp đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Để đảm bảo sự an toàn tối đa trong mọi hành trình, các nhà khoa học đã nghiên cứu và tạo ra cảm biến tốc độ. Vậy cảm biến tốc độ là gì? Cảm biến tốc độ có chức năng gì?…Cùng Hyundaicantho.org tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Cảm biến tốc độ ô tô (tên tiếng anh là Vehicle Speed Sensor – VSS) là một bộ phận quan trọng nằm trong hệ thống phanh điện tử, có chức năng đo tốc độ di chuyển của phương tiện trên hành trình. Theo đó, khi tốc độ phương tiện thay đổi đột ngột, tăng hoặc giảm tốc độ, cảm biến tốc độ sẽ hạn chế tối đa khả năng mất kiểm soát hướng lái, hạn chế văn trượt trong trường hợp tài xế không chủ động được.
Chức năng chính của cảm biến tốc độ thực chất là đo số km thực tế của ô tô đã và đang lưu thông. Khi xe vượt quá tốc độ hoặc thắng gấp, cảm biến xe sẽ phát ra tín hiệu gửi lên đồng hồ xe. Cảnh báo cho người điều khiển biết tốc độ xe đang lưu hành và số km xe đã chạy.
Mặc khác, ECU (Electronic Contrl Unit) Hay còn gọi là hộp đen ô tô lấy thông số từ bộ phận cảm biến tốc độ động cơ để điều chỉnh các thông số có liên quan như sau:
Điều chỉnh tốc độ lái không tải (Idle Speed Control viết tắt là ICS)
Điều khiển một lượng gió đi tắt qua bướm ga khi không đạp ga để điều khiển tốc độ không tải phù hợp với các điều kiện khác nhau của động cơ.
Hệ chỉnh tỉ lệ hòa khí nạp và động cơ
Hỗn hợp hòa khí quá giàu hợp quá nghèo sẽ ảnh hưởng đến động cơ đồng thời gây tiêu hao nhiên liệu. Điều khiển giữ cho tỉ lệ hòa khí khi động cơ ô tô hoạt động ở mức ổn định, giảm tỉ lệ tiêu hao, tiết kiệm nhiên liệu.
Khả năng truyền động có thể ảnh hưởng đến cần số, chế độ thể thao…Nhằm hạn chế trường hợp sử dụng xe khi lái xuống dốc sẽ bị trôi theo quán tính hoặc lên dốc cao không đủ lực. Chế độ điều khiển hộp số khi người lái chuyển số giúp tăng lực hãm phanh và giảm tốc độ mà không cần phanh gấp khi xe đang di chuyển.
Điều khiển mô tô trợ lực lái để điều khiển hệ thống trợ lực lái điện tử
Hệ thống này giúp tài xế dễ dàng đánh lái với hai loại chính là điện và thủy lực.
Hệ thống trợ lực lái điện tử tác động lên cơ cấu dẫn động lái, nhằm duy trì hoặc thay đổi hướng di chuyển của xe. Từ đó việc điều hướng sẽ trở nên dễ dàng và thoải mái hơn, tính cơ động của xe được nâng cao. Mang đến cho khách hàng trải nghiệm êm ái và an toàn khi sử dụng.
Điều này giúp người lái chốt cửa xe dễ dàng mà không cần sử dụng nút bấm trên bảng điều khiển như trước. Nếu lỡ quên chốt cửa khi xuống xe, hệ thống autolock sẽ tự động chốt cửa lại. Đảm bảo an toàn và bảo vệ tài sản người dùng bên trong xe.
Điều khiển mô tơ gạt mưa theo tốc độ
Có nghĩa là khi xe bạn đang lưu thông với tốc độ cao hoặc chậm. Tình huống bất ngờ xảy ra khi có nước bắn vào kính lái xe gây cản trở tầm nhìn và tài xế có thể không kịp xử lí. Mô tơ gạt nước sẽ được kích hoạt gạt nước nhanh chóng, trả lại tầm nhìn.
Nâng hạ gầm điện tử tự động (Auto suspension and axle). Thông qua việc đóng – mở các van nhờ tín hiệu cảm biến được lắp đặt trên xe. Bộ phận cảm biến tốc độ bánh xe, cảm biến trọng tâm thân xe sẽ tự điều chỉnh độ cao, thấp. Tạo cảm giác ổn định tay lái cho người điều khiển.
Cảm biến được cấu tạo như thế nào?
Cấu tạo cơ bản của bộ phận cảm biến tốc độ gồm nhiều chi tiết. Cảm biến ô tô có nhiều loại được đặt ở nhiều vị trí khác nhau. Trong đó, vị trí cảm biến của MRE được lắp đặt trực tiếp trên hộp số. Hoặc có thể đặt trên hộp số phụ, được dẫn động bởi bánh răng thứ cấp.
Được cấu tạo bởi mạch tích hợp HIC, vành từ và phần tử từ trở MRE. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận giúp cảm biến tốc độ hoạt động một cách tốt nhất.
Nguyên lý hoạt động của cảm biến tốc độ được nhiều khách hàng quan tâm. Các nhà nghiên cứu đã lý giải rằng cảm biến hoạt động dựa theo nguyên lý cảm ứng từ.
Cụ thể hơn là các bánh răng kim loại giúp bộ phận cảm biến liên kết với nhau. Khi bánh xe lăn bánh, phần bánh răng chuyển động qua nam châm tạo nên dòng điện xoay chiều (tín hiệu điện). Thông qua số lượng xung, tín hiệu điện truyền vào bộ mạch cảm biến và tính toán vận tốc xe.
So sánh giữa vận tốc thực tế và vận tốc xe đã cài đặt để so sánh tốc độ của xe có vượt quá mức cho phép hay không. Hệ thống cảm biến tốc độ hoạt động dựa theo nguyên lý trên.
Đối với loại điện trở từ MRE, điện áp đầu ra MRE phát ra dạng sóng xoay chiều khi thay đổi hướng đường sức từ tác dụng lên nó. Nam châm lắp trên vành quay làm cho đầu MRE phát ra sóng và chuyển hóa sóng này thành một dạng tín hiệu số. Thông qua quá trình transitor biến đổi thông tin và đưa tới bảng taplo lắp trên xe ô tô.
Thông thường, cảm biến tốc độ xe MRE được đặt tại đầu ra của hộp số và dẫn động bằng bánh răng của trục thứ cấp. Có xe lại sử dụng tích hợp với cảm biến đầu ra của hộp số (output sensor).
Đối với xe đời cũ thì cảm biến tốc độ xe sẽ sử dụng dây cáp xoắn truyền động từ hộp số lên đồng hồ taplô. Sử dụng công tác lưỡi gà hoặc loại quang, cảm biến nằm ngay tại đồng hồ kim báo số km để biểu hiện cảm biến.
Bao gồm vòng kim loại và đầu lọc tách rời. Tuy nhiên, loại cảm biến này ít được sử dụng do dễ bám bụi, cát hay các mảnh kim loại. Gây tác động không tốt đến quá trình hoạt động của hệ thống, gây biến đổi dòng điện cảm ứng thu được.
Cảm biến kín
Cơ cấu bao gồm nam châm và bánh răng kim loại khít với nhau. Thiết kế khắc phục việc dễ bám bụi, cát hay mảnh kim loại. Việc bảo dưỡng và vệ sinh trở nên dễ dàng hơn. Điều này giúp cho động cơ hoạt động mượt mà và được sử dụng phổ biến.
Sử dụng dây cáp truyền động từ hộp số lên đồng hồ taplo và lắp trong bảng đồng hồ kim loại. Một trong những loại cảm biến đời cũ.
Cảm biến quang học
Làm từ đèn LED chiếu vào transitor quang học. Được lắp trong đồng hồ và được sử dụng phổ biến hiện nay.
Cảm biến xe loại điện từ
Là một trong những loại cảm biến tốc độ xe được sử dụng phổ biến. Cảm biến điện từ hoạt động theo nguyên tắc trục thứ cấp hộp số quay. Khoảng cách giữa lõi cuộn dây và roto tăng, giảm bớt các răng.
Số lượng đường sức từ đi qua lõi có thể tăng hoặc giảm tương ứng tạo ra điện áp xoay chiều AC trong cuộc dây. Điều này dẫn đến tần số của điện áp xoay tỉ lệ với tốc độ quay của roto. Giúp cho người lái nhận biết và kiểm soát tốc độ xe ở mức độ hợp lý.
Cảm biến tốc độ bánh xe loại MRE (phần tử từ trở)
Thông thường phần tử từ trở này được lắp đặt trên hộp số hoặc là hộp số phụ. Bánh răng trục thứ cấp dẫn động MRE hoạt động.
Thông thường, khi cảm biến bị hư hỏng sẽ có những biểu hiện như sau:
Đèn ABS sáng
Đèn ABS và cảm biến tốc độ có mối quan hệ mật thiết với nhau. Hệ thống ABS dừng lại khi không nhận tính hiệu từ tốc độ của bánh xe. Trường hợp hư hỏng mạch cảm biến, giắc cắm lỏng, đứt dây điện. Đèn ABS sẽ bị mất tín hiệu.
Mặc khác, đèn ABS cũng có thể báo sáng khi má phanh mòn, áp suất dầu phanh thấp và nhiều yếu tố khác. Loại đèn này cảnh báo cho người dùng về tình trạng xe bị hư hỏng, cần kiểm tra bảo dưỡng.
ECU điều khiển tốc độ bánh xe phù hợp với áp suất dầu cho từng bánh, hạn chế hiện tượng bó cứng khi phanh.
Vì vậy, ECU phải nhận tín hiệu từ bộ phận cảm biến tốc độ. Nếu như gặp vấn đề hoặc sự cố, hệ thống sẽ bị lỗi và làm việc không chính xác. Điều này dẫn đến bánh xe có thể bị bó cứng, nguy hiểm cho người đang lưu thông nhất là ở tốc độ cao.
Thường xuyên đem xe đi kiểm tra, bảo dưỡng để khắc phục lỗi. Người dùng không nên tự khắc phục lỗi tại nhà. Nên mang ra các gara uy tín để được kỹ thuật viên kiểm tra.
Đèn check Engine bật sáng (hệ thống kiểm soát lực kéo)
Đèn bật sáng khi người lái tắt hệ thống TCS. Nếu đèn bật sáng khi người lái chưa tắt hệ thống, nghĩa là xe đã gặp phải trục trặc. Thông thường, nguyên nhân dễ đến đèn bật sáng khi chưa tắt chế độ do lỗi cảm biến tốc độ.
Hệ thống kiểm soát lực kéo sinh ra có nhiệm vụ đảm bảo an toàn cho xe. Thông qua việc kiểm soát sự trượt giữa các bánh xe, phân bố công suất động tới các bánh xe một cách hợp lí và theo tốc của bánh xe. Tương tự như ABS, đèn Check engine phát sáng khi cảm biến bị hỏng.
Ngoài việc sáng đèn Check Engine, cảm biến bị hỏng dẫn đến đồng hồ đo tốc độ xe trên cụm đồng hồ không hoạt động. Đây cũng là một trong những dấu hiệu nhận biết lỗi cảm biến mà người dùng cần lưu ý.
Cảm biến tốc độ bị lỗi hoặc hư hại bởi nhiều nguyên nhân. Thông thường là do va chạm hoặc không vệ sinh cảm biến, vệ sinh không đúng cách. Dưới một vài tác động sẽ gây ra lỗi. Chẳng hạn như:
Bánh răng cảm biến bị ăn mòn hoặc vỡ
Mòn vòng điện trở
Cảm biến tốc độ xe bẩn do bụi bặm, mạt kim loại bám vào
Cảm biến bị hư hỏng
Kết nối điện kém ủa các đầu giắc cắm, hở mạch điện hoặc ngắn mạch
Trường hợp hy hữu hơn là hộp PCM hoặc EBCM (Electronic Brake Control Module) bị lỗi.
Chịu tác động từ bên ngoài hoặc không thường xuyên được vệ sinh,…Cảm biến tốc độ dễ phát sinh lỗi hoặc hư hỏng.
Vì vậy, việc kiểm tra và bảo dưỡng xe theo định kỳ vô cùng quan trọng. Để đảm bảo an toàn trong suốt hành trình, việc vệ sinh cảm biến vô cùng cần thiết. Các bước vệ sinh sẽ được tiến hành như sau:
Mở bánh xe
Đỗ xe ở vị trí bằng phẳng và rộng rãi, đảm bảo an toàn. Sau đó dùng kích nâng gầm lên và mở lốp xe ra.
* Lưu ý: nếu vệ sinh cảm biến bên lái thì cần đánh vô lăng về bên phụ và ngược lại.
Tháo cảm biến tốc độ
Được đặt ở vị trí gần bánh xe, vì vậy sau khi mở bánh, tìm đúng vị trí của cảm biến tháo ra. Không kéo cảm biến mạnh tay, nên tháo các bu lông cố định dây cáp cảm biến và bu lông cố định cảm biến. Sau đó tiến hành tháo cảm biến.
Dùng dung dịch vệ sinh chuyên dụng để tiến hành làm vệ sinh cảm biến. Chất tẩy rửa thông thường không dùng được. Riêng đối với bánh răng, người dùng nên sử dụng chổi long để vệ sinh sạch hơn.
Lắp cảm biến, lắp bánh xe vào
Sau khi đã tiến hành vệ sinh sạch sẽ, thì lắp lại vào bánh xe. Sau đó lắp bánh xe vào vị trí ban đầu.
* Lưu ý: kiểm tra và siết chặt bu lông, sau khi lắp bánh xe về vị trí ban đầu.
Hy vọng thông tin về cảm biến tốc độ được Hyundaicantho cập nhật thông qua bài viết trên sẽ hữu ích cho nhiều người. Khách hàng có nhu cầu tư vấn hoặc mua xe Hyundai giá rẻ. Liên hệ với chúng tôi qua số Hotline: 0333.111.868 – để được đội ngũ chuyên viên tư vấn chi tiết.