Caster là gì? Tầm quan trọng của góc đặt bánh xe

Góc caster là gì? Tại sao phải định kỳ điều chỉnh góc đặt bánh xe? Và tầm quan trọng của góc đặt bánh xe đối với xe ô tô thế nào? Ngày nay, đối với xe ô tô hiện đại thì việc điều chỉnh góc đặt bánh xe rất quan trọng. Với mỗi mẫu xe ô tô có mặt trên thị trường đều được nhà sản xuất quy định một bộ thông số chuẩn về các góc đo này. Cùng Hyundaicantho.org theo dõi bài viết bên dưới để biết thêm thông tin nhé!

Caster là gì? Caster là góc bánh xe ô tô. Đây là một trong ba phép đo phổ biến tạo thành hình học treo của một chiếc xe ô tô. Đây là góc được tạo từ phương thẳng đứng và hình chiếu trục quay của bánh xe ô tô trên mặt phẳng dọc của xe. Caster tác động trực tiếp đến tốc độ đánh lái của vô lăng. Đặc biệt là tác động đến bán kính vòng quay.

Trước tiên, ta cùng tìm hiểu những thông tin về góc bánh xe.

Với những chiếc ô tô hiện đại, góc đặt bánh xe là bộ phận quan trọng và không thể thiếu. Góc đặt bánh xe giúp xe chuyển động thẳng đều và có tính năng quay vòng khi đi vào cua.

Nếu góc đặt bánh xe bị sai lệch sẽ ảnh hưởng đến độ mòn của lốp, sự êm ái của xe và cả khả năng vận hành của toàn bộ xe. Mỗi mẫu xe ô tô đều được nhà sản xuất lắp ráp dựa trên bộ thông số chuẩn góc này.

Góc đặt bánh xe gồm 5 yếu tố như sau:

• Góc Camber (góc ngã)
• Góc Caster (góc nghiêng)
• Góc Toe (góc chụm)
• Góc quay vòng
• Góc Kingpin (góc nghiêng của trụ xoay đứng)

*Xem thêm: AWD là gì?

Caster là góc giữa trụ thẳng đứng của trụ lái và bánh xe ô tô. Góc này đánh giá độ nghiêng qua lại của trục. Đồng thời tác động trực tiếp tới tốc độ đánh lái của vô lăng điều khiển và bán kính vòng quay. Nói một cách dễ hiểu, đây là một điều chỉnh chỉ xảy ra ở bánh trước khi đang chuyển động. Góc Caster càng nhỏ thì vô lăng điều khiển càng nhẹ. Đó là yếu tố quan trọng trong cân chỉnh góc đặt bánh xe.

Xác định góc Caster dựa vào góc nghiêng giữa đường thẳng đứng nhìn từ cạnh xe và trục xoay đứng. Khi trục xoay đứng nghiêng về phía sau thì được gọi là góc Caster dương (+) và khi trục nghiêng về phía trước được gọi là góc Caster âm (-). Như vậy góc Caster bằng 0 khi trục quay bánh lái trùng với phương thẳng đứng.

*Xem thêm: Xe sedan là gì?

Caster giúp xe ô tô chuyển động thẳng đều và quay vòng dễ dàng khi xe đi vào khúc cua. Khi góc đặt bánh có sai lệch, độ êm của xe, độ mòn của lốp và cả khả năng vận hành xe sẽ bị ảnh hưởng.

Góc Caster ảnh hưởng đến độ ổn định khi xe chạy trên đường thẳng. Song song đó, khoảng Caster ảnh hưởng đến tính năng trả lái bánh xe sau khi chạy trên đường vòng. Vậy nên nếu các bánh xe có góc Caster dương (+) lớn thì độ ổn định trên đường thẳng tăng lên. Tuy nhiên, xe sẽ khó chạy trên đường vòng và không đảm bảo an toàn cho người điều khiển.

*Xem thêm: CrosSover là gì?

Trong quá trình di chuyển, góc đặt bánh xe sẽ kết hợp với hệ thống treo, hệ thống lái giúp cho khả năng bám đường của bánh xe ở trạng thái tối ưu nhất. Nhờ đó lốp xe lâu bị ăn mòn, các bộ phận của hệ thống lái, hệ thống treo cũng hoạt động tốt. Và xe ô tô cũng được vận hành một cách êm ái và ổn định nhất trên các chặng đường.

Theo các chuyên gia chăm sóc, bảo dưỡng ô tô, khi xe chạy được một khoảng thời gian dài thì cao su giảm chấn sẽ bị xuống cấp hoặc một số bộ phận bị mòn đi. Từ đó, khiến cho các góc đặt bánh xe bị sai lệch so với thông số chuẩn.

Vậy cách để xác định sai lệch của góc caster là gì?

Những tài xế có nhiều năm kinh nghiệm về xe ô tô cho biết: rất khó để phát hiện được sự sai lệch của góc đặt bánh xe hay điển hình là của góc Caster. Thông thường, đến khi chủ xe phát hiện ra bất thường thì đã quá muộn.

Vì vậy, nhằm tránh gặp phải các vấn đề trên, bạn nên định kỳ mang xe đến các trung tâm bảo dưỡng để kiểm tra, sửa chữa và điều chỉnh lại góc đặt bánh xe. Tốt nhất nên điều chỉnh 1 lần/năm hoặc mỗi 10.000km để xe vận hành luôn êm ái và an toàn.

Tóm lại, những điều gặp phải khi có sự sai lệch của góc Caster là gì?

• Lốp xe bị mòn không đều.
• Áp lực lên hệ thống treo.
• Hệ thống lái bị thay đổi.
• Giảm độ bám đường của chiếc xe.

*Xem thêm: ECY là gì?

Góc Caster dương (+) xảy ra khi trục xoay đứng nghiêng về phía sau. Điều này giúp làm tăng độ ổn định xe khi chạy đường thẳng hoặc lúc xe đạt tốc độ cao.

Người lái có thể cảm nhận rõ rệt tác động mà Caster dương (+) mang lại khi đang lái xe. Tay lái chắc chắn và ổn định sẽ mang lại sự tự tin cho chủ xe khi lái tốc độ cao trên đường thẳng khi không chống vô lăng.

Mô men xoắn tự căn chỉnh cũng giúp kéo các bánh xe trở lại đường thẳng nhờ việc tăng lực kéo bằng cách tối đa hóa ma sát của lốp xe với mặt đất. Từ đó, giúp lái xe mượt mà khi qua góc cua, kiểm soát tốc độ và quay bánh về tâm.

Nhược điểm của Caster dương là sẽ làm nặng vô lăng đồng thời độ mòn của lốp xe tăng lên. Tuy nhiên, đối với hệ thống tay lái trợ lực thì đây không phải là vấn đề vì sẽ loại bỏ độ nặng trên tay lái.

*Xem thêm: Turbo là gì?

Góc Caster âm (-) xảy ra khi trục xoay đứng nghiêng về phía trước. Nhược điểm của góc Caster âm (-) là nó tăng lên khi phanh gấp, khiến tay lái không ổn định vì xe bị dồn về phía trước. Các mẫu xe ô tô cũ thường gặp phải vấn đề này khi không có hệ thống trợ lực. Tuy nhiên, vấn đề này có thể được giải quyết với hệ thống chống bó cứng phanh ABS.

Một điều đáng nói ở đây chính là nếu bánh xe có góc Caster âm (-), người lái sẽ thấy việc xoay vô lăng rất nhẹ nhàng và khó có thể điều chỉnh xe đi đúng hướng.

Ưu điểm đáng chú ý duy nhất của bánh xe có góc Caster âm (-) chính là nỗ lực đầu vào của tay lái được yêu cầu thấp khiến cho việc bẻ lái rất dễ dàng.

*Xem thêm: ESP là gì?

Caster là góc ít chịu ảnh hưởng của xe. Do đó, góc này không cần chỉnh nhiều vì nó được tạo bởi trục dọc và trục lái của bánh. Bánh xe thông thường nằm ở trung tâm vòm bánh nhưng nếu lệch góc sẽ khiến xe bị nhao lái. Đây là hiện tượng xe ô tô bị mất lái đột ngột do bánh xe gặp trục trặc, sau đó xe bị nghiêng sang phải hoặc sang trái.

Yếu tố tác động chính lên góc Caster là hệ thống giảm xóc. Một khi phuộc xe bị yếu hoặc khi thay phuộc mới thì việc đầu tiên là chỉnh Caster cho chuẩn.

*Xem thêm: Off road là gì?

Các kiểu đặt góc cho bánh xe ô tô

Góc Camber

Góc Toe

Góc Kingpin

Góc quay vòng

Ngày nay, hầu hết các dòng xe ô tô đều được trang bị hệ thống trợ lực tay lái. Từ đó, giúp người lái điều khiển xe ô tô tốt hơn và lái xe một cách an toàn hơn. Hơn nữa về nguyên tắc, những xe ô tô hiện tại đều không hỗ trợ khả năng lắp đặt chỉnh góc bánh xe Caster âm. Hi vọng nhờ vào bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp câu hỏi Caster là gì? Qua đó, cho thấy việc kiểm tra xe ô tô định kỳ là một việc vô cùng quan trọng, giúp giữ xe ổn định và đảm bảo an toàn cho người lái.

*Xem thêm:Kích thước ô tô 4 chỗ